Tytułem wstępu jeśli mamy mówić o dietetyce i dietetykach to mam tu na myśli osoby, które ukończyły studia na kierunku dietetyka. Intensywny wieczorowy kurs na uniwersytecie YouTuba`a nie daje żadnych kwalifikacji.

Czym jest dietetyka wg Wikipedii – to dziedzina nauki żywieniu człowieka zdrowego i chorego zajmująca się: zasadami żywienia człowieka zdrowego, zasadami żywienia człowieka chorego, oceny stanu odżywienia, oceny wzajemnego wpływu farmakoterapii i żywienia, zapobiegania chorobom zależnym od żywienia, kontrolowania jakości produktów żywnościowych i warunków ich przechowywania, biochemicznymi podstawami żywienia, prowadzenia edukacji żywieniowej, psychologią żywienia, technologiami gastronomicznymi.

Często dietetyka mylona jest z technologią żywności. Dietetyka jest nauką medyczną, która wyspecjalizowała się w kierunku racjonalnego odżywiania człowieka chorego jak i zdrowego. Dietetyka zajmuje się oceną wpływu choroby na stan odżywienia pacjenta, oraz wpływu odżywiania na wyniki leczenia chorób. 

Medycyna jest tak szeroką dziedziną, że wymaga współdziałania wielu zawodów. Dietetyk z prawdziwego zdarzenia, jest w stanie poprzez swoje działania poprowadzić odżywianie osoby chorej bądź zdrowiejącej, aby przywrócić go do pełni sił. Ale do tego musi mieć narzędzia, które potwierdzą skuteczność tych działań. Ponieważ badania laboratoryjne dostarczają przeszło 80% danych medycznych – to jest to narzędzie idealne do tego.

Przed nami oto znalazła się książka, której autorzy (Napoleon Waszkiewicz, Karolina Orywal, Lucyna Ostrowska) są wykładowcami UM w Białymstoku. We wstępie książki opisane są materiały do badań oraz wpływ zmienności przedanalitycznej na wyniki badań laboratoryjnych (w zasadzie jest to skomasowany Guder i wsp. – Próbki od pacjenta do laboratorium).  Druga część podzielona jest na 10 rozdziałów omawiających kolejne schorzenia. W każdym rozdziale omawiane są wpierw bardzo prostym ale dokładnym językiem badania laboratoryjne stosowane do diagnozy i monitorowania leczenia (zarówno te podstawowe parametry, ale też i nowe, które dopiero wchodzą do rutynowej diagnostyki), a następnie zalecenia żywieniowe w diecie w danej chorobie. Pierwsza cześć to głównie wiedza, którą my diagności znamy z Naskalskiego, Solnicy i Szczeklika oraz różnych wytycznych np. zalecenia PTD w diagnostyce cukrzycy, pozostała to typowo dietetyczna część. Z tej części można się dowiedzieć, jak ważne są nasze badania – bo dzięki temu ustalane są np. podaż makroskładników i mikroelementów (np. w zależności od GFR ustala się ile białka, fosforu, wapnia chory ma przyjmować i jakie w ogóle produkty spożywcze może w danej chorobie spożywać, a jakich unikać). Co jest ciekawe, to bardzo rzadko pada słowo suplementacja. Raczej w celu dostarczenia wszystkich niezbędnych składników autorzy kładą nacisk na zróżnicowaną dietę.

Pozycja ta jest raczej dedykowana właśnie dietetykom, którzy po ułożeniu i wdrożeniu diety dla chorego muszą wiedzieć czy to działanie przynosi zamierzony efekt. Dobry dietetyk musi więc znać się na badaniach laboratoryjnych i umieć je dla siebie zinterpretować, zrozumieć i wykorzystać w praktyce wyniki, aby wiedzieć, czy właściwie dobrał dietę dla danego przypadku/pacjenta.

Dla nas Diagnostów jest to raczej ciekawostka, ale jeśli ktoś się pasjonuje dietetyką, współpracuje z jakimś dietetykiem, albo chce pogłębić swoją wiedzę z tego zakresu to nie zaszkodzi mieć tej książki na półce – żeby nie szukać w innych pozycjach gdy będzie taka potrzeba.

Kamil Górski